Nhận Biết 26 Loại Mặt Số Đồng Hồ Khác Nhau

Hầu hết khi truy cập vào bài viết này, hẳn là bạn đang tò mò rằng: Có bao nhiêu loại mặt số đồng hồ? Có nhiều loại khác nhau không? Không phải tất cả chúng đều giống nhau và sự khác biệt duy nhất là màu sắc hoặc các tính năng mà chúng chứa? Đó cũng là lý do tại sao Luxury Shopping mở ra chủ đề này - để thay đổi những hiểu lầm và cho bạn biết thêm về mặt số đồng hồ. 

Nếu bạn muốn đọc về các chức năng chronograph, lịch ngày, hoặc Lịch Tuần Trăng, thì chúng tôi sẽ không thảo luận về những điều đó ở đây. Bởi vì đó là các tính năng của bộ máy và đơn giản là nó được trình bày qua mặt số đồng hồ mà thôi. Ở đây, chúng ta sẽ cùng đề cập đến một số loại mặt số đồng hồ đang có trên thị trường thông qua cách chế tạo, thiết kế đặc trưng và vật liệu làm ra nó. 

Để làm rõ điều này, cũng đến với danh mục các kiểu mặt số trên thị trường hiện nay qua tổng hợp của Luxury Shopping.

Các loại mặt số đồng hồ

Mặt số California

Mặt số California (hay viết tắt là Cali) ra đời từ những năm 1930. Mặt số có chữ số La Mã ở trên (thường từ 10 đến 2) và chữ số Ả Rập ở dưới (thường là 4 giờ đến 8 giờ). Trên một số mặt số Cali, các vị trí 3, 6 và 9 giờ được thay thế bằng dấu gạch ngang thay vì chữ số và hình tam giác ngược thay cho mặt số 12. Một ví dụ cổ điển của kiểu mặt số này là đồng hồ Panerai Radiomir California.

Panerai có một lịch sử rất lâu đời với thiết kế mặt số đặc biệt. Trên thực tế, Radiomir - chiếc đồng hồ đầu tiên của Panerai có mặt số California từ đầu năm 1936.

Mặt số Đồng chữ ký (Co-Signed) 

Mặt số Co-Signed (đồng chữ ký hay chữ ký kép) là loại dễ nhận biết vì nó tập trung vào dòng chữ. Trong khi hầu hết các mặt số chỉ cho biết logo thương hiệu, và có thể là tên của bộ sưu tập của chiếc đồng hồ, thì mặt số Co-Signed cho biết cả tên của thương hiệu và tên của nhà bán lẻ. Loại như vậy thường được thấy trong các thương hiệu cao cấp. Điều này cũng có nghĩa là một thương hiệu xa xỉ hợp tác với một nhà bán lẻ xa xỉ, chẳng hạn như Tiffany & Co. trên mặt số đồng hồ Patek Nautilus 5711, sẽ có xu hướng đắt hơn những sản phẩm được bán ra tại các nhà bán lẻ thông thường.

Một số ngoại lệ hiếm hoi như chiếc đồng hồ Omega x Swatch BioCeramic MoonSwatch được công bố năm 2022 - là kết quả hợp tác giữa công ty mẹ Swatch Group và thương hiệu đồng hồ Omega. Trên mặt số và núm điều chỉnh của nó cũng đồng thời xuất hiện logo và biểu tượng “Ω x S”.

Mặt số Chữ Thập

Tiếp theo là mặt số chữ thập. Loại này rất phổ biến trong những chiếc đồng hồ đeo tay vào giữa thế kỷ 20, chẳng hạn như Omega Seamaster DeVille. Mặt số có hình chữ thập được đặc trưng bởi một đường ngang và một đường dọc cắt nhau ở giữa vỏ. Tuy nhiên, độ dài và độ dày của các vạch có thể thay đổi tùy theo mẫu đồng hồ. Một số mẫu sẽ mở rộng đến mép của mặt số trong khi có một số mẫu khác sẽ ngắn hơn.   

Mặt số tráng men 

Mặt số tráng men rất hiếm vì chúng đòi hỏi một kỹ năng thành thạo để tạo ra. Chất liệu men thực chất là một loại thủy tinh mềm và được bao gồm silica, chì đỏ và soda. Nó có xu hướng hóa lỏng một khi được nung nóng đến khoảng 1200 độ C, sau đó nó sẽ có thể liên kết với các kim loại khác. Sau khi trộn, nó có thể tạo ra các màu khác nhau như xám, xanh lá cây và đỏ, tùy thuộc vào kim loại mà nó đã được trộn.

Ngoài ra còn có các loại phụ của mặt số tráng men, được biết đến nhiều như là cloisonne, grande feu, champleve, flinque và grisaille.

Mặt số tráng men Cloisonne

Cloisonne là một hình thức tráng men khác, trong đó đường viền của thiết kế được vẽ trên mặt số, sau đó các dây vàng cực mỏng được đặt dọc theo đường viền nói trên. Sau đó, tối đa năm lớp men sẽ được đổ bên trong dây, cứ sau mỗi lớp lại được nung.

Mặt số tráng men Grand Feu

“Grand Feu” có nghĩa là “Lửa lớn”, là kỹ thuật tráng men thách thức nhất nhưng nó cũng tạo ra những mặt số bền nhất. Mặt đồng hồ tráng men Grand Feu khá tối giản vì chúng có màu sắc đồng nhất và chủ yếu là màu trắng và kem. 

Mặt số tráng men Champleve

Kỹ thuật Champleve sử dụng một tấm nền mặt số làm bằng kim loại để tạo ra các con kênh, sau đó sẽ đóng vai trò như một đường viền chìm. Phác thảo này sau đó sẽ được lấp đầy bằng men, nung, sau đó đánh bóng. 

Mặt số tráng men Flinque 

Với kỹ thuật tráng men flinque, một mặt số kim loại đã được khắc, sau đó một lớp tráng men chỉ được thêm vào để tạo ra một kết cấu cụ thể và tăng bề dày một cách tinh tế. 

Mặt số tráng men Grisaille

Kỹ thuật Grisaille phủ lớp men đen đầu tiên lên mặt số. Lớp men này sau đó được nung trong lò. Sau đó, nó sẽ được sơn một lớp sơn trắng để tạo ra hiệu ứng mong muốn - đây có thể là hình minh họa của mặt trăng, các vì sao, v.v., trên bầu trời đêm. 

Mặt số mạ vàng 

Mặt số mạ vàng có nguồn gốc từ kỹ thuật mạ vàng, có nghĩa là phủ một lớp mỏng bằng vàng lá hoặc sơn vàng. Do đó, mặt số mạ vàng nhấn mạnh các tính năng và yếu tố của mặt số bằng cách sử dụng sơn vàng. Điều này có thể được nhìn thấy trên các điểm đánh dấu, kim, tên thương hiệu, v.v. Một ví dụ về đồng hồ có mặt số mạ vàng thường thấy là Longines với hiệu ứng mạ vàng sang trọng và tinh tế.

Mặt số Guilloche

Còn được gọi là mặt số “Guillochage”, là những mặt số có khắc các hoa văn lặp lại trên đó. Ban đầu, những mẫu này được làm thủ công với sự hỗ trợ của các loại động cơ khắc khác nhau như động cơ hoa hồng quay tay, động cơ đường thẳng và máy dệt kim. Tuy nhiên, vì những cải tiến kỹ thuật, hầu hết các mặt số Guilloche ngày nay không còn được làm thủ công nữa; đúng hơn, chúng được chế tác bằng máy móc. Một số mẫu đồng hồ Hamilton Jazzmaster Viewmatic cổ điển hay Tissot Le Locle Powermatic 80 là một ví dụ về một chiếc đồng hồ với dial guilloche. Một ví dụ về mặt Guilloché thủ công là các tác phẩm đắt giá của Breguet.

Mặt số Linen

Linen có nghĩa là “vải lanh”. Mặt số Linen là một kiểu mặt số đồng hồ có kết cấu với các dấu nở dọc và ngang nhỏ tạo ra một kết cấu giống như vải lanh. Ví dụ về loại mặt số này là Rolex Datejust Ref. 1603 và Bulova Surf King 17J 11AL cổ điển.

Mặt số đá cẩm thạch (Marquetry)

Mặt số đá cẩm thạch là một hình thức nghệ thuật. Nó bao gồm các vật liệu và yếu tố khác nhau như xà cừ và đồ trang sức, sau đó được thợ thủ công cẩn thận đặt lên mặt số để tạo thành hình ảnh hoặc hoa văn. Piaget là một trong những bậc thầy của việc sử dụng đá cẩm thạch để tạo ra những mặt số đồng hồ sang trọng.

Mặt số mảnh thiên thạch (Meteorite) 

Mặt số Meteorite giống như tên của nó, được tạo thành từ các phiến thiên thạch mỏng đánh bóng. Vì có nhiều thiên thạch khác nhau trên khắp thế giới và mỗi mảnh được cắt và đánh bóng riêng lẻ, mỗi mặt số của thiên thạch sẽ khác với mặt số khác. Thông thường, chúng sẽ được nhìn thấy trong đồng hồ ba lịch. 

Mặt số sứ

Trái ngược với các mặt số trang trí được đề cập ở trên, mặt số bằng sứ thường có màu trắng và chứa một lượng đất sét. Mặc dù có vẻ ngoài tối giản nhưng mặt số bằng sứ thực sự cũng khá khó chế tạo. Đồng hồ Seiko Presage Arita cổ điển là một ví dụ cổ điển của kiểu mặt số đồng hồ này.

Mặt số Saphire

Đừng nhầm lẫn, mặt số sapphire là mặt số có tấm nền bằng sapphire chứ không phải ốp kính sapphire mà bạn thường thấy. Những năm gần đây, công nghệ vật liệu chế tạo đồng hồ ngày càng trở nên phong phú hơn, các chiến hạm trên vũ trụ thời gian như Hublot chắc chắn sẽ không bỏ lỡ. 

Để tạo ra một chiếc đồng hồ mặt số sapphire cần có sự kết hợp của một bộ máy đẹp. Vì tính chất trong suốt của nó, sapphire được ứng dụng khi nhà sản xuất muốn thông qua mặt số để trình diễn sự tuyệt diệu của bộ máy bên trong. Ngoài Hublot, Chanel cũng xuất sắc tạo ra các mẫu đồng hồ mặt số sapphire với những bộ máy sản xuất in-house của riêng mình.

Mặt số Sector

Tiếp theo là mặt số Sector hay còn gọi là mặt số phân khu. Bản thân thuật ngữ này cho biết: mặt số sector bao gồm các vòng tròn đồng tâm tương phản với các đường dày chia mặt số thành các khu vực khác nhau. Mặt số Sector hiện nay rất phổ biến; mặc dù, cũng có mặt số sector phút. Để giúp bạn dễ hình dung, chiếc đồng hồ đeo tay Longines Heritage Classic ra mắt vào năm 2019 hiển thị mặt số kiểu sector. 

Mặt số khung xương (Skeleton)

Giới sành đồng hồ hẳn đã rất quen thuộc với thuật ngữ đồng hồ Skeleton này. Mặt đồng hồ Skeleton là một trong số những loại mặt số đồng hồ vẫn luôn được ưa chuộng cho đến hiện nay, điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì chúng thực sự khá đơn giản để chế tạo và cũng đủ độc đáo để thu hút khách hàng. Chúng có thể cần sự trợ giúp của những tấm đế trong suốt làm từ kính khoáng hay kính sapphire (một kiểu của mặt số sapphire) hoặc không. Chẳng hạn như chiếc Cartier dưới đây, mặt số của nó chính là một khung xương kim loại của các con số La Mã được sắp xếp chặt chẽ, đóng vai trò như tấm nền. 

Tuy nhiên, điều phức tạp và đặc biệt ở những chiếc đồng hồ có mặt số khung xương chính là bộ máy được trang bị bên trong. Thông thường, những chiếc đồng hồ có mặt số Skeleton sẽ được trang bị các bộ máy cơ đẹp mắt, có cấu tạo phức tạp và tinh vi. 

Mặt số Tapisserie

Mặt số Tapisserie hơi giống với mặt số Guilloche đã đề cập trước đó. Tuy nhiên, Tapisserie có đặc điểm là có hoa văn bao gồm các ô vuông nhỏ được ngăn cách bởi các rãnh mỏng. Để tạo ra mặt số như vậy, người ta sử dụng một bản vẽ từ máy móc. Máy này chiếu theo mẫu có sẵn từ một bản thiết kế lớn hơn, sau đó khắc một bản sao nhỏ hơn trên mặt số đồng hồ. Quá trình này có thể mất khoảng 20 đến 50 phút. Một chiếc đồng hồ mang tính biểu tượng với mặt số Tapisserie là Audemars Piguet Royal Oak.

Mặt số Teaked

Kế đến là mặt số Teaked. Nó cũng khá đơn giản nhưng càng làm tăng thêm vẻ sang trọng và đẳng cấp cho mặt đồng hồ. Một mặt số Teaked đi kèm với các sọc dọc được khắc. Các sọc này có thể khác nhau về màu sắc, độ dày và độ hoàn thiện tùy thuộc vào thương hiệu. Một ví dụ nổi tiếng về mặt số có rãnh là Omega Seamaster Aqua Terra.

Mặt số Pavé

Kỳ thực Pavé là tên của một kỹ thuật trang trí đính đá, đặc trưng bởi việc “lát” các viên đá quý phủ kín bề mặt kim loại. Trong chế tác đồng hồ, mặt số Pavé sẽ được lấp đầy bởi những viên kim cương sang trọng, thông thường chúng được cắt baguette để tạo kết cấu chặt chẽ và sắp xếp đẹp mắt hơn.

Cũng chính vì Pavé là một loại kỹ thuật đính đá, vì thế việc sử dụng loại đá nào còn tùy thuộc vào thương hiệu và giá thành của đồng hồ. Chẳng hạn như Vacheron Constantin, Piaget, Cartier, Hublot,... thường sử dụng kim cương và đá quý, với giá trị mỗi chiếc đồng hồ có thể từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng. Trong khi các thương hiệu ở phân khúc khác cũng sử dụng kỹ thuật Pavé cho mặt số đồng hồ của họ, nhưng thay thế bằng đá Swarovski với mức giá dưới hai mươi triệu đồng.

Mặt số Xà cừ

Quen thuộc đối với phái đẹp, mặt số xà cừ được sử dụng khá phổ biến trong các thiết kế đồng hồ nữ. Với vẻ đẹp óng ánh và không cái nào giống cái nào, mặt số xà cừ dường như xuất hiện ở mọi thương hiệu từ bình dân đến cao cấp và xa xỉ. Để tìm hiểu thêm về mặt số xà cừ, bạn có thể tham khảo tại đây. 

Mặt số Sơn mài

Là một trong những kỹ thuật lâu đời nhất của tổ tiên người Châu Á, sơn mài từ lâu đã xuất hiện ở mặt số đồng hồ như một cách để tôn vinh nghệ thuật và thể hiện trình độ thủ công bậc thầy của các thương hiệu danh giá. Lấy ví dụ như Chopard, kỹ thuật sơn mài Urushi dường như đã là một phần không thể thiếu của thương hiệu qua các tuyệt tác trong BST L.U.C XP.

Mặt số chạm khắc thủ công

Tương tự như kỹ thuật sơn mài, chạm khắc thủ công cũng là một kỹ thuật đã có từ lâu đời và xuất hiện sớm trong dòng lịch sử của đồng hồ đeo tay. Các mặt số chạm khắc thủ công thường tốn rất nhiều thời gian để hoàn thiện, vì thế chúng thường xuất hiện trên các mẫu đồng hồ giới hạn và có mức giá rất cao. Nổi bật nhất tại Thụy Sĩ là Chạm khắc Guilloché - một kỹ thuật khắc bằng máy tiện cơ khí rose engine. Là một trong những Maison lâu đời nhất của Thụy Sĩ, Breguet là một ví dụ điển hình cho các tuyệt tác chạm khắc Guilloché và hãng thậm chí có một bộ phận riêng để nghiên cứu, sáng tạo và chịu trách nhiệm phát triển các họa tiết mới được Breguet xây dựng riêng cho loại hình nghệ thuật này.

Mặt số làm từ lông vũ (Feather marquetry)

Những chiếc lông vũ mỏng nhẹ được gia công cực kỳ lâu để có thể tạo thành mặt số đồng hồ. Trung bình tốn khoảng 500 chiếc lông vũ được chọn lựa cẩn thận để đưa vào quy trình chế tác mặt số. Các sợi lông vũ cũng tựa như đá quý, được sắp xếp cạnh nhau một cách khéo léo và bất cứ sự không phù hợp nào về tỷ lệ hoặc về màu sắc hay ánh kim của chúng đều bị loại bỏ. Kỹ thuật thủ công này có tên gọi là Feather marquetry. 

Bulgari là một trong những thương hiệu nổi tiếng trong việc tạo ra những chiếc đồng hồ mặt số lông vũ bằng nghệ thuật Feather marquetry này, đồng thời cũng quảng bá cho loại hình nghệ thuật đã tưởng chừng như biến mất vĩnh viễn này. Theo tạp chí The New York Times, vào những năm 1920, đã từng có tới 500 studio ở Paris theo nghề thủ công này, nhưng hiện nay chỉ còn một số cực kỳ ít ỏi. Bạn có thể tham khảo cụ thể tại bài giới thiệu chiếc Bulgari Diva LVMH 2021. Một thương hiệu khác cũng ứng dụng lông vũ trong chế tác mặt số đó là Dior với một số mẫu thuộc BST Grand Bal nổi tiếng.

Mặt số rotor nghịch đảo

Không hẳn là một kiểu thiết kế mặt số, nhưng chắc chắn nó cũng không phải là tính năng của đồng hồ, vì thế mà Luxury Shopping sẽ giới thiệu loại mặt số này tại đây. Trong các mẫu đồng hồ cơ automatic thông thường, cánh quạt rotor đóng vai trò như trọng lượng dao động - duy trì khả năng tự lên dây cót của đồng hồ, thông thường sẽ được đặt phía sau bộ máy. Vì thế mà chúng ta chỉ có thể quan sát chúng ở mặt lưng đồng hồ. Nhưng đối với mặt số nghịch đảo, cánh quạt rotor được đặt bất thường ở ngay trên mặt số đồng hồ.

Một số người sành đồng hồ chắc chắn đã nghĩ ngay đến Dior. Đúng vậy, bộ sưu tập Grand Bal của Maison là một trong những ví dụ hiếm hoi và độc đáo cho kiểu mặt số rotor nghịch đảo này. Không chỉ được đưa ra phía trước, nó còn được trang trí rất cầu kỳ để mang lại hiệu ứng vô cùng sinh động cho mặt số đồng hồ. Ngoài ra, Piaget cũng làm được điều này trong BST Polo Emperador với một cánh quạt roto mini nằm ở phía trước mặt số, hay một ví dụ khác là Hublot Big Bang Integral Tourbillon Rainbow.

Tại thời điểm này, chúng tôi hy vọng rằng giờ đây bạn có sự đánh giá sâu sắc hơn về mặt số đồng hồ của mình và quan tâm đến mặt số của những chiếc đồng hồ bạn định mua. Bạn thực sự có thể chọn nếu bạn thích một mặt số trang trí bằng đá hoặc một mặt số có hoa văn. Hơn thế nữa, bản thân mặt số đã có thể là dấu hiệu cho thấy giá cả và sự khéo léo trong kỹ thuật chế tác của chiếc đồng hồ.